Błękitny Piotruś> Materiały szkoleniowe> Pojęcia podstawowe

Pojęcia podstawowe

4.1.1 Wiatr

Wiatr rzeczywisty – to wiatr, który jest wywołany warunkami meteorologicznymi i ukształtowaniem terenu, w odniesieniu do nieruchomego jachtu
Wiatr własny – ruch powietrza wywołany poruszaniem się jachtu, przeciwny do kierunku, w którym porusza się jacht (przykład: jazda rowerem w bezwietrzny dzień) oraz równy szybkości, z jaką się porusza jacht (w warunkach bezwietrznych)
Wiatr pozorny – wypadkowa wiatru rzeczywistego i własnego (wiatr działający na żagle i odczuwany na poruszającym się jachcie). Siła i kierunek wiatru pozornego zmieniają się w zależności od prędkości jachtu i kursu jachtu względem wiatru. Wskaźnikiem wiatru pozornego jest wimpel – lekka chorągiewka przymocowana do topu masztu, częściej jednak – icek (kawałek lekkiej taśmy) przymocowany do want.

Natomiast wskaźnikiem wiatru rzeczywistego jest flaga powiewająca na lądzie, fale na jeziorze układające się prostopadle do kierunku wiatru rzeczywistego. Bardzo ważną rzeczą jest uświadomienie sobie różnic pomiędzy wiatrem pozornym i rzeczywistym i oszacowanie ich, niezwykle istotne przy manewrach: człowiek za burtą, dojście do boji, dojście do kei.

4.1.2 Kursy względem wiatru

Kurs jachtu względem wiatru – kąt zawarty między osią symetrii kadłuba jachtu, a kierunkiem wiatru (pamiętaj: w ruchu to zawsze będzie wiatr pozorny!).

Kąt martwy – jest to kąt, w którym żagle nie pracują, przez co jacht nie może poruszać się do przodu. Jeśli żagle łopotają dokładnie w osi jachtu, to wtedy jacht znajduje się w linii wiatru. W linii wiatru stawia i zrzuca się żagle. Wchodząc w linię wiatru lub kąt martwy można wyhamować jacht.

Bajdewind – kurs w którym wiatr wieje od przodu, pod kątem z prawej lub lewej burty. Bardziej fachowa definicja: to kurs, podczas którego wiatr wieje z kierunków pomiędzy linią wyznaczoną przez kąt martwy a trawersem jachtu (trawers – linia prostopadła do osi symetrii jachtu).

Półwiatr – kurs, w którym wiatr wieje w prawą lub lewą burtę prostopadle do osi jachtu.

Baksztag – kurs, w którym wiatr wieje od tyłu, ale pod kątem do prawej lub lewej burty. Bajdewind i baksztag może być dodatkowo ostry lub pełny. Są to kursy, w których można płynąć pod mniejszym (ostry bajdewind i baksztag) lub większym (pełny bajdewind i baksztag) kątem do wiatru.

Fordewind – kurs, w którym wiatr wieje od rufy, a żagle ustawione są na tzw. motyla.

Istnieje również ogólny podział na kursy ostre i pełne:

Kursy ostre – bajdewind i półwiatr (półwiatr jest na granicy podziału, niektórzy zaliczają go do kursów ostrych, inni już do pełnych), generalnie dotyczą kursów, w których jacht płynie pod wiatr.

Kursy pełne – baksztag i fordewind, generalnie dotyczą kursów, w których jacht płynie z wiatrem.

4.1.3 Halsy

rozróżnia się dwa rodzaje, mianowicie:

- Prawy hals - kurs, podczas którego wiatr wieje z prawej burty (prawej strony).

- Lewy hals - kurs, podczas którego wiatr wieje z lewej burty (lewej strony).

4.1.4 Burty

mamy również dwie:

- Burta nawietrzna – to ta, w którą wieje wiatr.

- Burta zawietrzna – przeciwna do burty, na którą wieje wiatr.

4.1.5 Odpadanie i ostrzenie

Ostrzenie – zmiana kursu jachtu od kursów pełniejszych do kursów ostrzejszych (np. od fordewindu do bajdewindu).

Odpadanie – zmiana kursu jachtu od kursów ostrzejszych do kursów pełniejszych (np. od bajdewindu do fordewindu).